چهارمین  همایش ملی نانو فناوری در کشاورزی با شعار "چشم اندازها و افق های نوین"

  چهارمین همایش ملی نانو فناوری در کشاورزی با شعار "چشم اندازها و افق های نوین" و با همت کمیته فناوری نانو وزارت جهاد کشاورزی صبح روز سه­شنبه 13/04/1396 در مجموعه سالن­های همایش موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر افتتاح و آغاز به کار کرد.

  در مراسم افتتاحیه این همایش دو روزه که با حضور دکتر اسکندر زند معاون وزیر و رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، دکتر سعید سرکار دبیر ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، دکتر سیدمهدی رضایت مدیر کارگروه منابع انسانی ستاد ویژه توسعه فناوری نانوکشور، جمعی از روسای موسسات تحقیقاتی مستقر در کرج، اندیشمندان، محققان و دانشجویان این رشته برگزار شد.

 دکتر زند معاون وزیر و رییس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی که همزمان ریاست این همایش و ریاست کمیته نانو  فناوری وزارت جهاد کشاورزی را برعهده دارد طی سخنانی با تشکر از حضور علاقه­مندان و مدیران و عوامل اجرایی این همایش بخصوص دکتر خوش خلق سیما رییس پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی، برگزاری مجدد این همایش را نقطه قوتی پس از مدتی وقفه در برگزاری متمادی آن دانست.

معاون وزیر و رییس  سازمان تحقیقات ، آموزش و ترویج کشاورزی سخنان خود را با سئوال "در عرصه علمی در دنیا کجا هستیم و به کجا می­ خواهیم برویم!؟" آغاز و پس از تشریح پاسخ این پرسش آن را به پایان رساند.

وی ظهور انقلابی در کشاورزی دنیا را مربوط به 10 هزار سال قبل دانست و از آن به عنوان مقدمه­ای برای انقلاب صنعتی در جهان نام برد.

  انتقلاب صنعتی اول در سخنان دکتر زند با پیدایش ماشین­ ها عنوان شد و انقلاب صنعتی دوم با ظهور و تولید انبوه برق و الکتریسیته و همینطور فرآیند تولید و بکارگیری کامپیوتر و اینترنت به عنوان انقلاب صنعتی سوم نام برده شد.

 دکتر زند از وضعیت کنونی جهان بعنوان انقلاب صنعتی چهارم به عنوان انقلاب هوشمندسازی ابزارها یاد کرد که از سال 2015 میلادی متولد شده است و به سرعت در حال اوج گیری بوده بطوری که پیش بینی می شود اوج انقلاب صنعتی چهارم در سالهای 2025 تا 2030 میلادی خواهد بود.

رییس کمیته نانو فناوری وزارت جهاد کشاورزی پیدایش علم نانو تکنولوژی را حاصل حدفاصل انقلابهای سوم و چهارم صنعتی دنیا برشمرد و با اشاره به وضعیت کنونی این علم در جمهوری اسلامی ایران اظهار امیدواری کرد رتبه علمی کشور در زمینه نانو تکنولوژی کشاورزی با همت محققین، مسئولین و بالاخص دانشگاههای فعال در این عرصه به نقطه قابل قبول جهانی نزدیک شود.

دکتر زند خلق هدفمندانه دانش و کسب هدفمندانه تکنولوژی را  دو مولفه مهم در جهت پیشرفت علمی کشور برشمرد و ادامه داد: برای پیشرفت علمی این حوزه لازم است ضمن اصلاح پلت فرم موجود و همسان سازی آن با پلت فرم های متناسب و به روز دنیا حضور بخش کشاورزی و شرکت­های خصوصی نانو فناوری کشاورزی را تقویت نماییم، ضمن اینکه باید در نظر داشت سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی یک از ظرفیت های مهم کشور در این زمینه است که همین قضیه ضرورت سوق دهی جریان پژوهشی کشور به سمت جریان خروجی محور و اقتصادی را تبیین می­نماید.

دکتر زند بار دیگر با تأکید بر ضرورت تدوین پروژه های خروجی محور و معضل محور، یکی از مشکلات اساسی  کشور را عدم توانایی بهره­برداران کشاورزی از فناوری_­­های نو دانسته و شش مولفه تدوین اهداف اقتصادی، توجه به اولویت­های کشاورزی کشور، توجه به انگیزه ­های پژوهشی در دنیا، خروجی­های مفید نهایی، انتقال یافته­ها پس از گزارش نهایی پروژه ­ها و تغییر آیین­نامه ­های موجود را از گام­های اساسی و لازم برای خروجی محور شدن تحقیقات کشور برشمرد.

رییس چهارمین همایش نانو فناوری در کشاورزی در پایان ضمن تأکید مجدد بر ضرورت انجام تحقیقات اقتصادی بجای تحقیقات نمایشی و تجملاتی ابراز امیدواری کرد این همایش بتواند موجی بزرگ در بهره­گیری مستمر از این علم در کشور ایجاد نماید.

در ادامه این مراسم دکتر مریم هاشمی دبیر علمی این همایش طی سخنانی با اشاره به مقدمات برگزاری و اقدامات انجام شده درخصوص برگزاری همایش پرداخت.

دکتر هاشمی خاطرنشان کرد: برنامه‌ریزی برای برگزاری این همایش از سال 95 آغاز شد و در این همایش درخصوص نقش نانو فناوری در زراعت، باغبانی، صنایع دام و طیور و آبزیان بحث و تبادل‌نظر خواهد شد.

دکتر هاشمی با بیان اینکه در این همایش 60 مقاله دریافت شد، ادامه داد: از این تعداد 22 مقاله ارسال شده رد شدند.

دبیر علمی همایش اضافه کرد: 65 درصد مقالات ارسال شده در قالب پوستر و 23 درصد در قالب مقالات شفاهی ارائه می‌شود.

وی همچنین ادامه داد: در این همایش درخصوص موضوعاتی چون استانداردهای نانو، ضرورت ایجاد آزمایشگاه مرجع، سرنوشت نانو مواد در محیط زیست، الزامات انجام تست و بازاریابی اقتصادی و اجتماعی بحث و تبادل‌نظر می‌شود.

دکتر هاشمی، ارائه دستاوردهای فناوری نانو را از برنامه‌های جانبی این همایش نام برد و گفت: علاوه بر آن میزگردی با عنوان چالش‌های فراروی توسعه کاربرد فناوری نانو در کشاورزی و صنایع وابسته برگزار می‌شود.

دکتر سید مهدی رضایت مدیر کارگروه منابع انسانی ستاد ویژه توسعه فناوری نانویی کشور سومین سخنران این مراسم بود. وی ضمن اشاره به تاریخچه­ای مبسوط از علم نانو در کشور گفت : در ابتدای فعالیت ستاد فناوری نانو با وجود شاخصه های 10 سال اول با توجه به اینکه علم و فناوری نوپایی بود، رتبه 57 دنیا را داشتیم بطوریکه بعضی از کشورهای عربی از ما جلوتر بودند و در منطقه نیز جایگاهی نداشتیم و همچنین تعداد متخصصین در این زمینه به تعداد انگشتان دو دست نمی رسید.

وی گفت: در آن مدت با محصولی به نام محصول نانوفناوری آشنایی نداشتیم و زیرساخت ها وجود نداشت.
رضایت ادامه داد: در طی این برنامه 10 ساله ابتدا چند شاخص تعریف کردیم که توسعه نیروی انسانی، توسعه تجهیزات آزمایشگاهی و زیرساخت های آزمایشگاهی برای محققین، آشنایی دانشگاه ها با این حوزه، حرکت به سمت فناوری تولید نانو ، مشاهده فناوری نانو توسط مردم در کیفیت زندگی شان را شامل می­شد.

وی بیان داشت: اکنون بعد از 10 سال جایگاه 57 را در سال میلادی 2016 در بحث تولید علم با بیش از 8 هزار و 300 مقاله به جایگاه ششم در دنیا ارتقاء داده­ایم و بعضی از مقالات منتشره در این خصوص بسیار مقالات باکیفیتی هستند.

دکتر رضایت ادامه داد:  تعداد نیروهای انسانی ما که در حوزه فناوری نانو تربیت شده­اند بیش از 34 هزار نفر هستند که از این تعداد بیش از 2 هزار و 500 نفر به عنوان هیات علمی دانشگاه مشغول به کار هستن.

مدیرکارگروه منابع انسانی ستاد ویژه توسعه فناوری نانوی کشور افزود: در 66 دانشگاه کشور نیز مقطع کارشناسی ارشد در رشته نانو مثل نانوشیمی، نانوفیزیک، نانوالکترونیک، نانو پزشکی، نانو مواد، نانو تکنولوژی و ... پذیرش دانشجو دارد و در 25 دانشگاه ایران نیز مقطع دکترای تخصصی حوزه فناوری نانو تدریس می شود.

وی اضافه کرد: اکنون فناوری نانو به تنهایی حدود 30 درصد حق امتیازهای بین المللی ثبت شده کشور را به خود اختصاص داده است.

وی گفت: همچنین بیش از 250 شرکت کوچک و بزرگ داریم که خیلی از آن ها شرکت های دانش بنیان هستند که با حمایت ستاد فناوری نانو و معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری به تدریج رشد کرده اند.

دکتررضایت همچنین بیان داشت: اکنون در برنامه دوم توسعه فناوری هدف گذاری ما با توجه به اینکه زیرساخت ها وجود دارد عمدتا مرتبط بر تولید ثروت، تولید محصول، حضور در بازارهای بین المللی و صادرات برنامه ریزی شده است.
مدیرکارگروه منابع انسانی ستاد ویژه توسعه فناوری نانوی کشور افزود: آینده روشنی پیش روی این فناوری است اگر تلاش ها به همین شکل ادامه پیدا کند و اگر حمایت دولت را داشته باشیم زیرا وقتی به صادرات وارد می شویم با عددهای کوچک نمی توان صحبت کرد و وقتی گردش مالی افزایش می یابد باید حمایت ها هم افزایش یابد لذا انتظار می رود جاهایی مثل دولت در لایحه ی بودجه، مجلس، معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری و صندوق های توسعه مالی وارد میدان شوند و ستاد نانو به تنهایی این بار بزرگ را نمی تواند بردارد.

دکتررضایت در پایان سخنان خود اضافه کرد: هم اکنون وضعیت این علم در کشور چه در عرصه تعدد مقالات معتبر و ثبت اختراعات ملی و بین المللی و چه در عرصه توسعه و تجهیز آزمایشگاهها و تولید محصولات کاربردی نانویی وضعیت مطلوبی است بطوریکه جمهوری اسلامی ایران با اختصاص سهم 40 درصدی تولید علم نانو در بین کشورهای اسلامی رتبه نخست را داراست.

دکتر علیمراد سرافرازی دبیر اجرایی همایش آخرین سخنران افتتاحیه بود که سخنان خود را با موضوع چشم­اندازهای فناوری در کشاورزی ایران مطرح نمود.

دکتر سرافرازی با اشاره به چالش­های عمده بخش کشاورزی من­جمله بقایای سموم دفع آفات نباتی، محصولات کشاورزی، کمبود آب، آلودگی هوا و تبخیر بالای آب در کشاورزی فناوری نانو را صاحب ایده و دارای راه حل مناسب حل این معضلات دانست.

چهارمین همایش نانو فناوری کشاورزی به مدت دو روز با ارائه پنل­های تخصصی و مقالات جامع علمی بصورت شفاهی و پوستر و با حضور غرفه­هایی از شرکت­های مرتبط دایر خواهد بود.

گفتنی است در این همایش محققین پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی مشتمل بر دکتر الهه معتمدی با موضوع کاربرد نانو جاذب­های مغناطیسی برای خالص سازی داروی ضد سرطان تاکسول از عصاره گیاه سرخدار و دکتر لیلا مامنی با موضوع نانو سامانه­های حامل: راهکاری نوین برای انتقال هدفمند مواد مغذی، آفت کش­ها  و داروها به ارائه سخنرانی کلیدی خواهند پرداخت.

تهیه کننده خبر: سیدعلی میربابائی

عکس: سینا معتمدراد