در سخنرانی علمی پژوهشکده که روز یکشنبه 14 شهریور ماه سالجاری بصورت وبیناری برگزار شد "ریزازدیادی گیاه پروانش، بررسی تاثیر محرک ­های غیر­زیستی در تولید متابولیت­ های ثانویه و آنالیز ژن­ های درگیر در مسیر متابولیکی به روش RNA-seq" بررسی شد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشکده بیوتکنولوژی صنایع غذایی در این سخنرانی که توسط دکتر صالح امیری، کارشناس آزمایشگاه بخش کشت بافت این پژوهشکده ارائه شد، از سرطان بعنوان یکی از مهمترین بیماری­ها در دنیا یاد شد که سالانه درصد بالایی از مرگ و میر را به خود اختصاص می­دهد. وی همچنین ادامه داد براساس آخرین بررسی­های آماری و اپیدمیولوژیک در ایران، سرطان­ها بعد از بیماری­های قلبی- عروقی و حوادث،  سومین عامل مرگ و میر به حساب می­آیند و روزانه 100 نفر به علت بیماری سرطان می­میرند.

به گفته صالح امیری گیاه دارویی-زینتی پروانش (Catharantus roseus) با بیش از 130 نوع آلکالوئید، یکی از مهمترین گیاهان دارویی شناخته شده در سطح جهانی برای کنترل بیماری سرطان می­باشد. این گیاه حاوی بیش از ۱۳۰ نوع آلکالوئید ایندولی ترپنوئیدی (TIAs) مانند کاتارانتین، وین­دولین، تابرسونین، سرپنتین، آجمالسین، وین­بلاستین و وین­کریستین می­باشد، که از میان آن­ها، دو آلکالوئید وین­بلاستین و وین­کریستین بخاطر اتصال به میکروتوبول­ها و توقف تقسیم سلولی در طی متافاز میتوز، خاصیت ضد­ توموری داشته و بیش از ۴۰ سال است که در شیمی درمانی بسیاری از سرطان­ها از جمله سرطان سینه، سرطان بیضه، لنفوم هوچکین و غیر هوچکین، کوریوکارسینوما (نوعی سرطان رحم)، لنفوسارکوما (لنفوما)، نوروبلاستوما (سرطان خون) و بسیاری دیگر از سرطان­ها کاربرد دارند.

صالح امیری در سخنرانی خود همچنین با اشاره به وارد کردن دارو­های ضد سرطان وین بلاستین و وین کریستین و هزینه بالای تهیه این دارو­ها، اظهار داشت: می­توان با استفاده از محرک­های زیستی و غیر­زیستی میزان تولید این متابولیت­های ارزشمند را در گیاه پروانش افزایش داد و با استفاده از روش­های جدید، این متابولیت­ها را از گیاه استخراج و در مقیاس صنعتی تولید کرد، با توجه به اهمیت این گیاه و لزوم بررسی دقیق مسیرهای بیوسنتز متابولیت­های مهم آن به نظر می­رسد که دستیابی به اطلاعات دقیق­تر، کامل­تر ژنومی و ترانسکریپتومی ضروری می­باشد. به­رغم اهمیت و ارزش روش RNA-seq در شناسایی تعداد بسیار زیادی از ژن­ها در پاسخ به تنش­های گیاهی، تاکنون گزارشی مبنی بر مطالعه ترانسکریپتوم پروانش برای محرک­های مختلف از جمله بتا­سیکلو­دکسترین، سالیسیلیک اسید و غیره توسط این روش کمتر صورت گرفته است.

عمده تحقیقات دکتر صالح امیری که از سال 1390 پژوهشکده صنایع غذایی فعالیت دارد در حوزه کشت بافت گیاهان باغی، دارویی و زینتی و گراس­هاست. وی علاوه بر دستیابی به دانش فنی تکثیر  انواع گیاهان باغی، زینتی و دارویی از طریق کشت بافت، انتشار 20 مقاله علمی پژوهشی (10 مقاله فارسی و 10 مقاله لاتین) را نیز در کارنامه فعالیت‌های علمی خود دارد.