ارائه سخنرانی دکتر آزادی در کنفرانس  بین المللی انتقال ژن و بیوتکنولوژی، مهندسی ژنتیک و ویرایش ژنومی

سخنرانی عضو هیات علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی با عنوان گزارش سفر و ارائه مقاله در کنفرانس بین المللی «انتقال ژن و بیوتکنولوژی، مهندسی ژنتیک و ویرایش ژنومی»، یکشنبه 15 بهمن ماه با حضور جمعی از اعضای هیات علمی و دانشجویان در سالن آمفی تئاتر پژوهشگاه برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، دکتر پژمان آزادی، قائم مقام فناوری پژوهشگاه در این سخنرانی با تشریح نتایج سفر علمی خود اظهار داشت: این کنفرانس در دو بخش­ انتقال ژن گیاهی و بیوتکنولوژی و نیز ویرایش ژنومی، 8 تا 13 تیرماه 96 (29 ژوئن تا 4 جولای 2017) در وین پایتخت اتریش برگزار شد که چهارمین کنفرانس در حوزه انتقال ژن و بیوتکنولوژی و نخستین کنفرانس در حوزه ویرایش ژنومی محسوب می شود.

عضو هیات علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در گفتگو با روابط عمومی پژوهشگاه با بیان اینکه در این کنفرانس سخنرانان کلیدی از کشورهای مختلف حضور داشتند، گفت: در کنفرانس وین، محققان هم در حوزه های کاربردی و روز دنیا و هم در حوزه های مقدماتی، نتایج تحقیقات خود را ارائه کردند که از جمله آنها می توان به پروفسور گلوین از دانشگاه پرودو آمریکا و دکتر یوری گلبا، رئیس شرکت NOMAD در آلمان اشاره کرد. همچنین محققانی از کشورهای آلمان، آمریکا، چین، بلژیک، ژاپن، هلند، کانادا، روسیه، اتریش، اسپانیا، ایتالیا و... در این کنفرانس به ارائه دستاوردهای تحقیقاتی خود پرداختند.

وی درباره مباحث ارائه شده در کنفرانس وین خاطرنشان کرد: سیستم باکتری که با آن انتقال ژن صورت می گیرد، روش های انتقال ژن به گیاهان مهم، تکنولوژی های تولید گیاهان Marker Free، تکنولوژی های جدید که گیاه به عنوان کارخانه تولید متابولیت و تولید دارو محسوب می شود، برخی از مباحث مطرح شده بود. همچنین در حوزه ویرایش ژنومی، موضوعاتی مانند آینده مبحث ویرایش ژنومی، سیستم هایی که در ویرایش ژنومی استفاده می شود، کاربردهای آن، مهندسی ژنتیک با استفاده از ویرایش ژنومی در گیاهان مهم زراعی و باغی و آخرین دستاوردهایی که کشورهای مختلف در این حوزه داشتند، ارائه شد.

آزادی با اشاره به مقاله ارائه شده خود در کنفرانس وین اظهار داشت: بررسی خاموشی ژن DMC1 در خیار، مقاله ارائه شده اینجانب در این کنفرانس بود که بر این اساس موفق شدیم گیاهی به دست آوریم که بازترکیب (recombination) در کروموزوم خود نداشته باشد و مواد اولیه ای فراهم شد که با اصلاح معکوس بتوانیم به هیبریدهای تجاری موردنظر دست پیدا کنیم.

• سه دستاورد کنفرانس وین

وی با اشاره به دستاوردهای این کنفرانس برای محققان ایرانی تصریح کرد: یکی از دستاوردهای این کنفرانس، زمینه های نو و ایده های جدیدی بود که در ایران، چندان روی آن کار نمی شود در حالی که بهره گیری از دانش های روز دنیا توسط شرکت های تجاری بسیار حایز اهمیت است. در این حوزه، آلمان، آمریکا، هلند، ژاپن، چین، تایوان و کره جنوبی، اقدامات خوبی را در عرصه تجاری سازی انجام داده اند.

وی دومین دستاورد حاصل از حضور در این کنفرانس را تعاملات با محققان و قول همکاری مشترک بین محققان ایرانی و خارجی عنوان کرد و گفت: در زمینه برگزاری کارگاه آموزشی، انشاالله یکی از محققان بین المللی، در سال آینده درباره ویرایش ژنومی در داخل کشور سخنرانی خواهد داشت.

عضو هیات علمی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، سومین دستاورد این کنفرانس را حضور شرکت های ارائه دهنده خدمات در کنفرانس وین برشمرد و اظهار داشت: این شرکت ها در ساخت سازه ها و برگزاری ورک شاپ ها در آینده در داخل کشور، بسیار حایز اهمیت هستند.

• جهش در حوزه مهندسی ژنتیک با استفاده از ویرایش ژنومی

قائم مقام فناوری پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در پاسخ به این سوال که آیا حساسیت های مطرح در زمینه مهندسی ژنتیک نیز در این کنفرانس بین المللی موردتوجه قرار گرفت یا خیر، تصریح کرد: یکی از مباحث مطرح شده، قوانین و مقررات و آزاد شدن رقم در محصولات مهندسی ژنتیک و رفع موانع در این زمینه بود. این موضوع البته در کشورهای متعددی از جمله آمریکا و کانادا حل شده اما در اروپا همچنان مطرح است. همه اینها در حالی است که در حال حاضر کشورهایی مانند آمریکا، کانادا، هند، آرژانتین و برزیل درآمدهای کلان با استفاده از تکنولوژی های مربوط به مهندسی ژنتیک کسب می کنند. اما در اروپا برخی از جنبه های تجاری آن دیده نشده و ملاحظاتی وجود دارد که با تکنیک های جدیدتر امروزی، محققان اروپایی مطالعات خود را افزایش داده اند و امیدوار هستند که این ملاحظات، مرتفع شود و بتوانند ارقام خود را تجاری نمایند.

آزادی افزود: در حال حاضر، در حوزه مهندسی ژنتیک، جهش هایی را می بینیم که با استفاده از ویرایش ژنومی، دانشگاه ها و شرکت های مختلف در حال فعالیت و به دنبال رفع دغدغه های موجود در این حوزه و تجاری سازی ارقام هستند. بنابراین ما نیز نباید از این قافله عقب بمانیم و باید به طور وسیع با فعالیت در زمینه مهندسی ژنتیک و ویرایش ژنومی، محصول آماده کنیم و همانند سایر کشورهایی که هم درآمد کسب می کنند، و هم کشاورزان و هم دولت از این طریق منتفع می شوند، و هم مراکز تحقیقاتی، نتایج تحقیقات خود را مشاهده می کنند، ما نیز در این مسیر حرکت کنیم و محصولات خود را تجاری نماییم.

• خوش بینی برای آینده مهندسی ژنتیک در ایران

عضو هیات علمی پژوهشگاه درباره آینده تحقیقات در حوزه مهندسی ژنتیک و ویرایش ژنومی در ایران ابراز خوش بینی کرد و گفت: در حال حاضر پیگیری های خوبی از سوی وزارت جهاد کشاورزی، سازمان تحقیقات و پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی صورت می گیرد و وزارت بهداشت نیز در این زمینه همراهی می کند و همین امر، خوش بینی برای آینده مهندسی ژنتیک در ایران را افزایش می دهد.

وی اظهار امیدواری کرد که ما نیز متمرکزتر و در سطح وسیع تر، مسیر علمی را طی کنیم چراکه مطالعات اولیه مهندسی ژنتیک مقداری زمان بر است و باید با استانداردهای جهانی جلو برویم نه اینکه تلاش کنیم مسیری که دنیا با گذشت زمان پیموده، یک شبه بپیماییم.

وی ادامه داد: ما باید ابتدا چه در زمینه کشت بافت و چه در زمینه انتقال ژن، بهینه سازی سیستم را داشته باشیم و سپس روی ژن های هدف، تحقیقات مان را گسترش دهیم. بنابراین باید درک کنیم مهندسی ژنتیک یک تکنولوژی خوب، مهم و پیشرفته است. همچنین ما باید زمان مناسب را در اختیار محققان بگذاریم تا محصول مناسب را به دست آوریم در غیر این صورت به پیشرفت لازم دست پیدا نخواهیم کرد.

گفتنی است کنفرانس انتقال ژن و بیوتکنولوژی، با عنوان متفاوت تر و عام تر در قالب اصلاح مولکولی در سال 2018 در وین برگزار خواهد شد.